Is gehoorbescherming verplicht volgens de Arbowet in 2024?

Het is niet altijd duidelijk of gehoorbescherming verplicht is. Maar wat zegt de wet eigenlijk over gehoorbescherming op het werk? Laten we eens kijken naar de actuele regels in 2024.

Is gehoorbescherming verplicht volgens de Arbowet?

In de dynamische wereld van arbeidsveiligheid is het essentieel om bij te blijven met de laatste richtlijnen en wetgeving om de gezondheid en het welzijn van werknemers te waarborgen. Een aspect dat altijd prominent aanwezig is in de discussie over arbeidsgezondheid, is gehoorbescherming. Maar is het dragen van gehoorbescherming eigenlijk verplicht volgens de Arbowet in 2024?

Het gevaar van gehoorschade op de werkplek

Te veel geluid op de werkplek kan leiden tot blijvende gehoorschade, een probleem dat niet alleen het welzijn van werknemers aantast, maar ook de productiviteit en veiligheid op de werkplek in gevaar brengt. Lawaaislechthorendheid is een vorm van gehoorschade die onomkeerbaar is en ernstige gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van leven van werknemers.

Wetgeving en verplichtingen

Volgens de Arbowet zijn werkgevers verplicht om maatregelen te treffen ter bescherming van het gehoor van hun werknemers. Maar wat houdt dit precies in? De wet legt enkele belangrijke regels vast met betrekking tot geluid op de werkplek:

  • Bij een dagelijkse blootstelling aan een gemiddeld geluidsniveau van 80 dB(A) of hoger moet de werkgever gehoorbescherming aanbieden. Dit niveau moet ook worden opgenomen in de RI&E (Risico-Inventarisatie en -Evaluatie) en er moeten maatregelen worden getroffen.
  • Bij een geluidsniveau van 83 dB(A), wat twee keer zo hoog is als 80 dB(A), mag een werknemer nog maar 4 uur zonder gehoorbescherming werken. Hierbij mag er geen onacceptabel grote kans op gehoorschade bestaan. In de overige 4 uur mag dan geen hoog geluidsniveau meer voorkomen.
  • Wanneer werknemers worden blootgesteld aan een gemiddelde dagdosis boven 85 dB(A), zijn zij verplicht gehoorbescherming te dragen.

Daarnaast moeten werkgevers hun personeel voldoende voorlichten over de gevaren van geluid en hebben werknemers recht op regelmatige gehoortests om de effectiviteit van genomen maatregelen te controleren.

Maatregelen ter voorkoming van gehoorschade

Preventie is altijd de beste aanpak als het gaat om arbeid gerelateerde gezondheidsproblemen. Werkgevers kunnen verschillende maatregelen treffen om schadelijk geluid op de werkplek te verminderen, waaronder:

  • Gebruik van stillere machines en productiemethodes.
  • Plaatsen van machines in geluiddempende kasten of werknemers laten werken in geluiddempende cabines.
  • Regelmatig onderhoud van materieel om onnodig lawaai te voorkomen.
  • Beperking van de blootstellingsduur aan geluid door bijvoorbeeld rotatieschema’s of job rotation.

Is gehoorbescherming een oplossing?

Als deze preventieve maatregelen niet afdoende zijn, is het verplicht om gehoorbeschermingsmiddelen ter beschikking te stellen aan werknemers. Denk bijvoorbeeld aan oorkappen, oordopjes of otoplastieken!

In 2024 blijft het beschermen van het gehoor van werknemers een prioriteit volgens de Arbowet. Werkgevers hebben de verantwoordelijkheid om een veilige werkomgeving te bieden en maatregelen te treffen om gehoorschade te voorkomen. Omdat gehoorbescherming verplicht is, moeten werkgevers ervoor zorgen dat geschikte en effectieve gehoorbeschermers, zoals otoplastieken, beschikbaar zijn en regelmatig worden gecontroleerd op hun werking en staat.

Door te voldoen aan de wetgeving en effectieve preventieve maatregelen te implementeren, kunnen werkgevers niet alleen de gezondheid en veiligheid van hun werknemers waarborgen, maar ook de productiviteit en het welzijn op de werkplek bevorderen. Gehoorbescherming is niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een investering in de toekomst van uw bedrijf en uw medewerkers.

De drie soorten gehoorbeschermers

Op de werkvloer kunnen verschillende gehoorbeschermers gedragen worden om kans op gehoorschade te voorkomen. Denk hierbij aan oorkappen, oordopjes, pluggen of otoplastieken. Hieronder vertellen wij de verschillen tussen deze gehoorbeschermers.

  • Oorkappen die gedragen worden als koptelefoons. Wanneer deze goed om de oren sluiten, kan er een geluidsreductie van 30 dB(A) worden bereikt. Het gebruik van gehoorkappen kan echter leiden tot warmteontwikkeling rond de oren. Daarnaast kunnen ze ook hinderlijke bijwerkingen hebben, zoals het isoleren van omgevingsgeluiden en het resoneren van eigen lichaamsgeluiden.
  • Oordopjes, oortjes of pluggen die in het oor worden geplaatst. Ze worden niet altijd correct in de gehoorgang geplaatst, wat kan resulteren in onvoldoende geluidsreductie en daarmee mogelijke gehoorschade. Bovendien kunnen ze bij onzorgvuldig gebruik onhygiënisch zijn, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen.
  • Otoplastieken zijn op maat gemaakte gehoorbeschermers die geluidsdemping kunnen bieden tot 30 dB(A). Ze worden meestal aangepast aan de vereiste demping op de werkplek, zodat ze niet meer dempen dan nodig is. Waar mogelijk, worden ze afgestemd op het type geluid dat gedempt moet worden (zoals specifieke tonen of muziek), waardoor bijvoorbeeld gesprekken nog steeds mogelijk zijn. Dit verhoogt het draagcomfort aanzienlijk. Het is echter belangrijk om otoplastieken regelmatig te controleren op lekken en om ervoor te zorgen dat ze nog steeds effectief dempen.

Zoals je kan opmerken, wordt er aangeraden om voor otoplastieken te kiezen. Wij zijn natuurlijk groot voorstander van deze gehoorbeschermers. Ook vanuit de Arbowet is dit het aanbevolen type gehoorbeschermers, maar wel alleen als er regelmatig lektesten worden uitgevoerd op de otoplastieken.

Otoplastieken zijn ook kosteneffectief in vergelijking met traditionele oorkleppen, schuimpjes en oordopjes. Bekijk de onderstaande tabel eens, waarin duidelijk wordt dat otoplastieken per dag 0,07 cent kosten.

Soortschuimpjesoordopjes OorkappenOtoplastieken
Aankoopprijs per set€0,50€30,-€30,-€99,-
Levensduur0,5 dag3 maanden6 maanden4 jaar
Prijs per dag o.b.v.€1,-€0,33€0,490,07

Statistieken van gehoorschade

De investering in gehoorbescherming en -zorg betaalt zich terug, zoals blijkt uit nationale en internationale statistieken. Onderzoek toont aan dat werknemers met gehoorproblemen vaker en langer ziek zijn. Uit een Nederlands onderzoek bleek dat het percentage werknemers met gehooraandoeningen dat zich binnen een periode van 12 maanden ziek meldde, 22% hoger lag dan bij werknemers zonder gehooraandoeningen.

Het verhoogde ziekteverzuim houdt verband met stress en vermoeidheid die ontstaan doordat horen en communiceren meer inspanning vereisen. We zien dat mensen met gehoorproblemen vaker last hebben van burn-out en depressie. Bovendien belanden zij vaker in een sociaal isolement door de vermoeidheid en stress die hun gehoorproblemen veroorzaken. Dit heeft negatieve gevolgen voor zowel hun privéleven als hun functioneren op de werkvloer.

Is gehoorbescherming dus verplicht?

Ja! Al snel is gehoorbescherming verplicht in verschillende sectoren. Vooral in fabrieken, de bouw en industrie zie je al snel dat het geluid boven de 80 dB(A) komt. Maar ook andere sectoren kunnen dit probleem ervaren. Bekijk daarom eens naar deze decibelschaal (Klik om te vergroten).

Zoals je kan opmerken heb je al snel gehoorbescherming nodig. Geluid boven de 85 dB(A) wordt als schadelijk beschouwd bij langdurige blootstelling. Daarom is het cruciaal om te begrijpen hoe dB en dB(A) werken en waarom bescherming belangrijk is.

Gehoorbescherming otoplastieken bouwvakker

Wat is het verschil tussen dB en dB(A)?

  • dB (Decibel): Dit is een maat voor geluidsniveau zonder weging. Het meet de intensiteit van geluid, maar houdt geen rekening met de gevoeligheid van het menselijk oor voor verschillende frequenties.
  • dB(A): Dit is een gewogen meting van geluid die rekening houdt met de gevoeligheid van het menselijk oor. Het A-filter benadrukt frequenties waaraan het menselijk oor gevoeliger is en vermindert de invloed van minder gevoeligere frequenties. Dit maakt dB(A) een betere indicator van potentiële gehoorschade.

Hoe werkt verdubbeling van geluid?

  • Een toename van 10 dB wordt ervaren als een verdubbeling van het geluidsniveau voor het menselijk oor. Dit betekent dat een geluidsniveau van 90 dB twee keer zo luid klinkt als 80 dB.
  • Elk toename van 3 dB(A) vertegenwoordigt een verdubbeling van de geluidsintensiteit, ook al is dit niet altijd merkbaar als een verdubbeling van de geluidssterkte voor het menselijk oor.

Bron: veiligheid.nl

Door deze verschillen en de effecten van blootstelling aan hoge geluidsniveaus is het duidelijk waarom gehoorbescherming noodzakelijk is in omgevingen waar het geluidsniveau regelmatig boven de 80-85 dB(A) uitkomt. Het is een essentiële maatregel om gehoorbeschadiging te voorkomen en de gezondheid van werknemers te beschermen.